تصویر خدا در عهد عتیق

مقاله 75: تصویر خدا در عهد عتیق

نویسنده: سید مرتضی عادلی (دانشجوی کارشناسی ارشد مذاهب اسلامی)

عنوان نشریه: نیستان ادیان و مذاهب

شماره و دوره: بهار و تابستان 1390 - شماره 2 (20 صفحه - از 51 تا 70)

چکیده: یهودیان مدعی توحید ناب الهی هستند. «عهد عتیق» کتاب مقدس یهودیان؛ در این کتاب، خداوند با نام هایی از جمله «یهوه»، «ایل»، «الوهیم» و ... خوانده شده است. عهد عتیق، خداوند متعال را با صفات کمالیه و در راستای اندیشه توحیدی و با صفاتی چون واحد، قادر مطلق، عالم، حی، مهربان، آمرزنده، ازلی و ابدی و ... به تصویر می کشد. اما از سوی دیگر، این کتاب در موارد متعددی از اوصاف غیر تنزیهی و بشرگونه برای خداوند استفاده می کند و به او نسبت های پشیمانی، ناراحتی، یاد آوری، عدم علم، هم شکل بودن با انسان، داشتن اعمال و جوارح انسانی و ... می دهد. این اندیشه ها در ظاهر، خلاف تصویر اولیه عهد عتیق است. دانشمندان و علمای یهود، سعی در توضیح صفاتی دارند که منجر به قبول و قائل شدن به جسمانیت می شود، از جمله ی این دانشمندان و علما، موسی ابن میمون، یکی از بزرگان یهود است که در توجیه این مسائل، در کتاب معروف خود «دلالت الحائرین» مطلب بسیاری را عنوان می کند؛ بعنوان مثال وی از «سوار شدن» خدا در عهد عتیق، معنای استیلا و برتری را استنباط و بیان کرده، دلایل دیگری نیز می آورد. البته بسیاری از توجیهات در این مورد می تواند درست باشد و با عقل سلیم نیز سازگار است؛ اما مواردی مانند نسبت های پشیمانی و فراموش کردن که به خداوند متعال داده اند نیز وجود دارد که به عقیده نگارنده، توجیه آن ها دشوار می نماید.