نماز در دین یهودیان (تفیلا)

علمای یهود عبارت پرستش و بندگی از طریق قلب را همان دعا و نماز به درگاه خالق تعبیر نموده اند. در تورات مقدس (تثنیه، فصل 11، آیه 13) آمده است: «خدای خالقتان را دوست بدارید و او را با تمام قلبتان پرستش و بندگی نمایید»  اساس عبادت یهود را در گذشته تا حدود 2000 سال پیش مراسم تقدیم قربانی ها تشکیل می داد و دعای لفظی در کنار آن قرار می گرفت. اما پس از ویرانی معبد مقدس یهودیان در بیت المقدس در سال 68 میلادی، به علت توقف مراسم تقدیم قربانی، اصل عبادت یهود بر نماز و دعاهای کلامی قرار گرفت و با گذشت زمان آیین و متن نمازها شکل مدون امروزی را به خود گرفت. نماز در لفظ عبری تفیلا (بخوانید tefila) نامیده می شود. تفیلا به دو بخش کلی تفیلای عادی و تفیلای ویژه تقسیم می شود .

این تفیلا درایام عادی هفته (شنبه شب الی بعد از ظهر جمعه) خوانده می شود. که به ترتیب عبارتند از:

1- شَحَریت (صبح) : از حدود یک ساعت قبل از طلوع آفتاب تا حدود 4 ساعت پس از آن باید خوانده شود.

2- مینحا (بعدازظهر) : نیم ساعت پس از ظهر شرعی تا دقایقی پس از غروب آفتاب باید خوانده شود.

3- عَرویت (شامگاه) : از غروب آفتاب تا قبل از سپیده دم روز بعد باید خوانده شود.

مهم ترین بخش تفیلاهای فوق لَحَش (بخوانید lahash به معنای آهسته) نام دارد. این بخش شامل 19 دعاست و به صورت آهسته ادا می شود. قبل ها 18 دعا بود لکن بعدها به آن یک دعای دیگر اضافه شد ولی هنوز بین یهودیان به 18 دعا (به زبان عبری شِمونِه عِسره) مشهور است. آقایان هنگام تفیلا کلاه بر سر می نهند و زنان نیز موهای خود را در این مراسم می پوشانند.

کیپا (بخوانید kipa بمعنای گنبد) کلاهی است که یهودیان هنگام تفیلا بر سر می گذارند
(لیونل مسی مهاجم آرژانتینی باشگاه بارسلونا ، مشغول عبادت در مقابل دیوار ندبه در بیت المقدس)
منبع : خبرگزاری فارس

حکم نمازها برای مردان و زنان

خواندن تفیلا در هر سه نوبت بر مردان بالغ واجب است و خانم ها حداقل موظف به خواندن یک نوبت تفیلا هستند. در صورت عدم امکان خواندن یک نوبت تفیلا، می توان آن را از طریق دوبار خواندن نوبت بعدی جبران نمود.

نیت در نماز

در تلمود آمده برای آنکه نماز و دعای انسان اجابت شود باید نماز و دعا صمیمانه باشد و از اعماق قلب برخیزد و آن کس که شایستگی آن را داشته باشد دعایش مستجاب می شود. البته نباید از ترس نپذیرفتن دعا و نماز از خواندن آنها خودداری کرد. البته علاوه بر نماز و دعاهای شخصی، فرد موظف است در نمازهای جماعت نیز شرکت کند و در صورتی مورد اجابت قرار می گیرد که در کنیسه خوانده شود. هر کس در شهر او کنیسه باشد و به نماز جماعت نرود او را همسایه بد خطاب می کنند.

برای شرکت در نماز جماعت باید حداقل ده نفر حضور داشته باشند که سن آنها را سیزده سال (سن بلوغ) به بالا باشد که می گویند هرگاه ده نفر یهود دور هم جمع شوند و به نماز و دعا بپردازند یهوه (خدا) در میان ایشان مسکن می گزیند.

قبله
جهت گیری برای خواندن تفیلا (چه شخصی و جماعتی و در کنیسا یا بیرون از آن) رو بسوی مغرب و با نیت «بیت المقدس» می باشد. هرچند که خواندن تفیلا در جهت دیگر نیز آن را باطل نمی کند.

مکان نماز (تفیلا) در آیین یهود

شرط اصلی مکان تفیلا، پاکی آن است. و در هر مکان میتوان تفیلا را به تنهایی یا جماعتی برگزار کرد. اما مکان رسمی نماز یهود در کنیسا (کنیسه) یا لفظ صحیح تر آن «بت هکنست» است.

نماز جماعت در یهود

نماز جماعتی در یهود با حضور حداقل ده نفر مرد بالغ (بالای 13 سال) برگزار می شود. در تفیلای جماعتی یک نفر به عنوان پیش نماز که «شالیح صیپور» نام می گیرد، تفیلا را با صدای بلند میخواند اما بخش لحش را همانند سایرین آهسته می خواند. در تفیلاهای شحریت و مینحا دوباره بخش لحش توسط شالیح با صدای بلند قرائت می گردد.

گفتار دوم: تفیلاهای ویژه

1- شبات (شنبه): همانطور که در بخش بعد یعنی اعیاد مذهبی یهودیان اشاره خواهیم کرد شنبه روز خاصی در دین یهود است و لَحَش و مقدمات و موخرات تفیلای شبات با بقیه ایام هفته متفاوت است به اضافه این که صبح روز شنبه علاوه بر شحریت تفیلای دیگری بنام موساف نیز خوانده می شود.

2-رُوش حُودِش (اول ماه عبری): در روزهای اول ماه عبری، علاوه بر اضافه شدن بخش مخصوص در لحش، پس از آن یک متن ویژه بنام «هَلِل» (به معنای تهلیل و سپاس از خداوند) قرائت بخش خاصی از سفر تورا و تفیلای موساف اضافه می شود.

3 - اعیاد سه گانه و اول سال نو عبری: در سه موقع از سال به مناسبت اعیاد ویژه مذهبی، شکل مراسم مانند روز شنبه تغییر می یابد و متن تفیلاها و قرائت تورات تفاوت هایی متناسب با آن عید مذهبی پیدا می کنند. علاوه بر آن که هلل نیز خوانده می شود.

این اعیاد عبارت اند از:

1. «پسح» و «شاووعوت» در بهار
2. «سوکوت» در ابتدای پاییز.

- در دو روز اول سال نو عبری که «رُوش هَشانا» نام دارند نیز مراسم و تفیلاها تغییرات ویژه ای (مشابه با شنبه و اعیاد سه گانه) پیدا می کنند.

4- یوم کیپور (از اعیاد یهودیان است، در بخش اعیاد به آن پرداخته ایم)

5- سِلیحوت، دعای بخشش : از حدود 30 روز قبل از شروع سال نو عبری تا حدود یک هفته پس از آن، رسم است که یهودیان در نیمه شب یا سحرگاهان و قبل از تفیلای شحریت، بصورت جمعی به خواندن متونی می پردازند که در آن به کرات به استغاثه و طلب عفو از خداوند پرداخته می شود.

تدوین: سید ابوالفضل ساقی

[2] . ((برای شما قانون ابدی باشد که در دهمین روز از ماه هفتم (عبری) جان‏های خود را رنج دهید (روزه بگیرید) .... زیرا در این روز برای شما طلب عفو می‏شود .... (و در صورت توبه)‌ از تمام خطاهایی که نسبت به خداوند مرتکب شده‏ اید، مبرا می‏شوید)) ( تورات – سفر لاویان – فصل 16 – آیات 29-31 )