اعیاد یامیم نورائیم: روش هشانا و عید کیپور

اعیاد یامیم نورائیم

عید کیپور و روش هشانا از اعیاد بسیار مهم و کلیدی قوم یهود است. از این رو به آن ها، اعیاد یامیم نورائیم (بمعنای روزهای مقدس و پر ابهت) می گویند.

روش هَشانا (Rosh Hashanah)

این عید در روز اول و دوم ماه تیشری که نخستین ماه در سال عبری است واقع شده است. برخلاف سایر اعیاد این جشن هم در اورشلیم و هم در غیر اورشلیم دو روزه برگزار می شود. صبح هر دو روز پس از نماز، و البته به استثنای شبات و روز قبل از خود روش هشانا، اندکی در شوفار (چیزی شبیه شیپور) می دمند. ادعیه ای مشهور به سلیحوت نیز در آن خوانده می شود.

یهودیان این روز را روز داوری می دانند و مقدرات سال آینده را وابسته به آن می دانند. زیرا معتقدند داوری مربوط به هرکس در کتابی آسمانی نوشته می شود.[1] از این رو برای کلیمیان، دو روز روش‌هشانا تعطیل مقرر شده است و آنان با حضور در کنیساها و اجرای مراسمات مربوطه، عاقبت خیر و سعادتمندانه را از خداوند تقاضا می‌کنند. در این عید مواد غذایی مخصوصی باید مصرف شود که هر کدام از این غذاها معنای خاصی دارد که صد البته ذکر اسامی این غذاها خارج از حوصله این مقاله است.

نمایی از حضور گسترده یهودیان در مراسمات عید کیپور ، مقابل دیوار ندبه در فلسطین اشغالی

عید کیپور

ده روز پس از روش هشانا بعبارتی دهمین روز از ماه تیشری عید کیپور نام دارد. نام دیگر این عید روز فدیه است. کیپور یعنی مغفرت و آمرزش گناهان و این روز، بین یهودیان به روز آمرزش معروف است. شباتِ قبل از کیپور شبات توبه نام دارد. یوم کیپور مقدس ترین و مذهبی ترین عید در یهود بوده و حتی قداست آن از شبات نیز بیشتر است. بسیاری از یهودیانی که در سایر اعیاد و مراسمات دینی شرکت نمی کنند به شرکت در این عید و یا حتی روزه گرفتن در آن اهتمام ویژه ای دارند.

برای اینکه در این روز هم حق الله (!) و هم حق الناس از گردن فرد یهودی رفع شود، رسم است یهودیان علاوه بر درخواست مغفرت از خدا، از کسانی که مشغول الذمه شان هستند حلالیت می طلبند.

گفتنی است در یوم کیپور یهودیان با خواندن دعایی بنام «کل نیدره» Kol Nidreh) تمام قسم ها، نذرها و قول های خود را الغاء و ابطال می کنند. از این رو بسیاری همین دعا را دلیل و دستاویزی دانسته اند برای عدم اعتماد به حرف و قول یهودیان. چرا که آنان به راحتی زیر قولشان می زنند و با خواندن دعایی، از ذمه آن خارج می شوند.

روزه یکی از اعمال اصلی و شایع در این روز است که تلمود آن را واجب می داند. علاوه بر امر به روزه، فرد یهودی از شست و شو ، روغن زدن به خود، پوشیدن کفش چرمی، داشتن روابط جنسی و نیز از هرگونه عمل دنیایی نهی شده است. و در انتهای این عید خاخام ها با دمیدن در شوفار (شیپور) پایان روزه یوم‌کیپور را به اطلاع یهودیان می‌رسانند، و آن‌ها روزه خود را افطار می کنند.